Kỹ thuật phòng và đặc trị bệnh virus phấn trắng trên cây chanh dây (khảm lá, xoăn đọt, vàng lá, phấn trắng quả)
Chanh dây là một loại cây dễ trồng, dễ chăm sóc, nhanh cho thu hoạch, hiệu quả kinh tế cao. Cây chanh dây hiện nay được trồng phổ biến tại các tỉnh Tây nguyên (Đăk Lăk, Gia Lai, Kon Tum, Đăk Nông...). Tuy nhiên trong điều kiện thâm canh, bón nhiều phân bón hóa học chanh dây thường bị nhiều bệnh như:
+ Bệnh Virus phấn trắng chanh dây (do 2 chủng virus Passion fruit woodiness và Papaya leaf curl virus) gây xoăn vàng lá thể khảm, quả bị dị dạng, bao phủ một lớp hạt phấn trắng.
+ Bệnh đốm dầu (bã trầu) do vi khuẩn Pseudomonas passiflorae
+ Bệnh héo rũ do vi khuẩn Pseudomnas syringae
+ Bệnh đốm nâu do nấm Alternaria passiflorae
+ Bệnh thối hạch (thối nhũn quả) do nấm Sclerotinia sclerotiorum
+ Bệnh héo rũ do các chủng nấm Fusarium avenaceum, Giberella, baccata, Gibberella saubinetii
+ Bệnh thối rễ, lở cổ rễ gây vàng lá, rụng lá do các chủng nấm Phytophthora cinnamomi, Phytophthora megasperma, Fusarium
Trong các nhóm bệnh trên thì bệnh phấn trắng virus hiện nay đang phát triển thành dịch, khó kiểm soát tại các tỉnh Tây nguyên, nhiều vườn bị phá hủy hoàn toàn (tỷ lệ nhiễm bệnh 80-90% tại các tỉnh Tây nguyên).
Bệnh virus phấn trắng gây hại làm cho đọt non xoăn vàng lá thể khảm, ngọn không phát triển được. Quả dị dạng, vỏ quả mất màu xanh bóng, bề mặt hơi thô ráp, vỏ quả bị mốc trắng nhìn gần giống vỏ quả bưởi, bệnh nặng làm cho lớp phấn trắng bên ngoài bao phủ toàn bộ quả, bệnh lây lan rất nhanh nếu không có biện pháp trị kịp thời (trong điều kiện mưa ẩm bệnh phát triển rất nhanh).
Trong phạm vi bài viết này chúng tôi chia sẻ nguyên nhân và giải pháp quản lý, phòng trị bệnh virus phấn trắng virus trên cây chanh dây.
Phần 1: Nguyên nhân và triệu chứng gây bệnh phấn trắng virus chanh dây
1.1 Nguyên nhân gây ra bệnh phấn trắng chanh dây
Bệnh phấn trắng chanh dây do Virus gây ra. Virus tấn công lên lớp vỏ quả, đỉnh ngọn và dây còn non. Virus gây hại toàn bộ các nhóm tế bào vỏ quả làm cho vỏ quả không thể phục hồi và thường có màu trắng xanh bao phủ vỏ quả (nhìn giống da bưởi), quả khô cứng lại, lá vàng, biến dạng, chùn ngọn (lá xoăn thể khảm).
1.2 Triệu chứng bệnh phấn trắng virus trên thân lá chanh dây
Triệu chứng bệnh phấn trắng virus biểu hiện trên thân lá chanh dây:
+ Cây nhiễm bệnh có thân nhỏ, phát triển không đều, khoảng cách lóng đốt ngắn lại, nhìn chung thân chậm phát triển.
+ Trên lá: Các lá non trên ngọn (đỉnh sinh trưởng; chồi non) chuyển màu vàng thể khảm (lá có màu xanh vàng xen kẽ), xoăn ngọn, chùn ngọn, lá co lại biến dạng, đôi khi thấy lá dày lên. Bệnh lây lan và phát triển mạnh nhờ môi giới truyền bệnh là côn trùng chích hút (rệp, rầy, bọ phấn, bọ trĩ, ruồi vàng...). Do đó khi vườn chanh dây nhiễm bệnh virus bà con cần sử dụng thuốc đặc trị các nhóm côn trùng chích hút, hạn chế lây lan thành dịch bệnh.
Sau đây chúng ta quan sát triệu chứng bệnh phấn trắng virus biểu hiện trên thân lá chanh dây:
Triệu chứng bệnh phấn trắng virus biểu hiện trên quả chanh dây:
Bề mặt quả bị bao phủ một lớp phấn trắng nhìn giống vỏ quả bưởi. Bệnh nhẹ vỏ quả thường có màu xanh trắng. Khi bệnh phát triển mạnh các lớp phấn trắng bao phủ toàn bộ quả, quả trở lên khô cứng, dị dạng, hơi teo lại, vỏ quả lồi lõm, bề mặt vỏ quả kém nhẵn bóng hơi thô ráp, nhiều khi thấy trên bê mặt quả có những khối u to nhỏ khác nhau nổi nên bề mặt.
Triệu chứng bệnh virus trên quả chanh dây: Quả dị dạng, bị bao phủ một lớp phấn trắng, mất độ bóng nhẵn, quả khô cứng, kém phát triển, bề mặt quả nhăn nheo
Phần 2: Giải pháp phòng và trị bệnh phấn trắng virus hại chanh dây
2.1 Giải pháp phòng bệnh phấn trắng virus cho chanh dây
Chọn mua cây giống khỏe mạnh chất lượng tại các hệ thống công ty phân phối giống có uy tính, chọn giông cây chanh dây khỏe mạnh, sạch sâu bệnh có khả năng chống chịu sâu bệnh hại tốt.
Thực hiện các biện pháp bón phân hợp lý: Bón phân cân đối đẩy đủ, bón gốc phân hữu cơ hoai mục có ủ nấm đối kháng. Trong quá trình bón phân cho cây ngoài việc bón gốc bà con nên phun phân bón qua lá định kỳ 7 -10 ngày/lần. Do chanh dây sai quả nên việc thiếu hụt và mất cân đối dinh dưỡng thường xuyên xảy ra.
Tưới tiêu nước cho chanh dây kịp thời: Chanh dây mang nhiều quả và thân lá cho nên hệ số thoát hơi nước rất lớn do đó bà con thường xuyên kiểm tra vườn thường xuyên và cung cấp đủ ẩm cho bộ rễ phát triển (độ ẩm xung quanh vùng rễ khoảng 65-75%). Trung bình một cây chanh dây đang mang hoa, quả cần 12-18 lít nước/ngày đêm (trong điều kiện không mưa, nhiệt độ không khí 30-32oC, độ ẩm không khí 55-70%). Nếu chanh dây bị thiếu ẩm thường xuyên làm cho cây phát triển chậm, khả năng hòa tan dinh dưỡng trong đất kém, cây yếu thường phát sinh nhiều nấm bệnh. Tuy nhiên bà con cũng cần lưu ý trong điều kiện mưa nhiều vào mùa mưa, độ ẩm đất bão hòa sẽ là điều kiện thuận lợi để tuyến trùng, nấm bệnh phát triển gây bệnh thối rễ, lở cổ rễ (nấm Phytophthora sp. Và Fusarium sp.). Do đó vào mùa mưa cần tiêu nước nhanh, không để cây bị ứ đọng nước quá18-24 tiếng. Khi độ ẩm bão hòa liên tục trong thời gian dài sẽ làm cho lượng oxy trong đất bị thiếu hụt nghiêm trọng, đất thiếu oxy sẽ làm cho cây bị ngẹt rễ, thối rễ, vàng lá, bệnh héo quả sẽ phát sinh mạnh khó kiểm soát. Vì vậy để làm tăng sức đề kháng cho bộ rễ, ngăn chặn hiện tượng thối rễ bà con cần chú ý bón phân hữu cơ đã ủ hoai mục với nấm đối kháng bón định kỳ cho cây 2-4 tháng/lần (lưu ý vào mùa mưa không nên bón phân hữu cơ mà phải bón trước đó ít nhất 1-2 tháng).
Chủ động quản lý các nhóm côn trùng chích hút: Phun phòng và trị các nhóm côn trùng chích hút (Rệp, rầy, bọ trĩ, bọ phấn, ruồi vàng đục quả...).
Tăng cường ngăn chặn từ xa quá trình xâm nhiễm của virus vào cây: Sử dụng thuốc có gốc đồng, copper hydroxide, copper oxychloride+Kasugamycin, Metalaxyl, Ningnamycin phun sịt phòng bệnh cho cây chanh dây.
Để chọn mua cây giống chất lượng bà con nông dân liên hệ và đặt mua cây giống tại CTY Đông Phương địa chỉ:
CÔNG TY CỔ PHẦN NÔNG NGHIỆP ĐÔNG PHƯƠNG
Trụ sở: Số 137/9 Đường số 59, Phường 14, Quận Gò Vấp, Tp HCM
Chi Nhánh: Tổ 8, P. Nghĩa Phú, TX Gia Nghĩa, Đăk Nông
Điện thoại: (84-28) 62957936 | Fax: (84-28) 62957935.
Hotline: 0908 005 554
Email: hotrokythuat@tuvannongnghiep.com | Website: http://www.tuvannongnghiep.com